1.Để là linh mục tốt, tôi cần rất nhiều điều. Theo tôi, điều cần nhất là có một trái tim biết thương xót. Nhờ đó, tôi mới có thể sống tốt điều răn mới, mà Chúa Giêsu trao cho tôi. “Thầy ban cho các con một điều răn mới, là các con hãy yêu thương nhau như Thầy yêu thương các con” (Ga 13,34).
Chúa dạy tôi bài học chung đó qua Phúc Âm và nhiều nguồn tu đức.
Chúa lại dạy riêng tôi bài học chung đó qua nhiều người và nhiều biến cố. Ở đây, tôi chỉ xin được nhắc qua vài kỷ niệm.
2. Tôi dâng thánh lễ đầu tiên tại Long Phước thôn, Thủ Đức, ngày 11.7.1955.
Ngay trước thánh lễ, trong phòng mặc áo, cạnh bàn thờ, tôi quỳ xưng tội. Cha giải tội là cha Minh Đăng. Cha khuyên tôi một điều, mà tới bây giờ, tôi vẫn thấy rất đúng, rất cần. Ngài khuyên tôi đại khái: “Nguy hiểm nhất cho đời linh mục là trở thành vô cảm, chai đá mà không hay biết. Chúng ta hãy luôn xin Chúa cho mình được một trái tim biết thương xót. Biết thương Chúa và biết thương người. Biết xót xa trước cảnh khổ của con người, và cảnh khổ của Chúa trong lịch sử mình đang sống. Cùng với lời cầu nguyện, chúng ta cũng dâng mình làm của lễ, để Chúa dùng, mà đánh thức lương tâm anh em linh mục. Của lễ sẽ phải chịu nhiều đau đớn, trong cuộc sống và trong cái chết”.
3. Nhờ lời khuyên trên đây của Cha Minh Đăng, hằng ngày tôi dâng thánh lễ bàn thờ như khởi đầu của thánh lễ cuộc đời, trong đó xin Chúa đốt trái tim tôi thành lửa tình yêu thương xót. Xin Chúa đốt lên lửa đó. Tôi rất cần lửa xót thương được đốt lên từ Chúa.
4. Mấy ngày sau lễ thụ phong Giám mục (30.4.1975), trong một đêm, tôi ngủ mà như thức. Tôi chiêm bao gặp Chúa Giêsu.
Tôi đang đi một mình giữa cánh đồng bao la, trên con đường lớn, thì tôi thấy đàng xa một người đi trên bờ ruộng nhỏ, tiến về phía tôi.
Hai người gặp nhau. Tôi nhận ra ngay, đó là chính Chúa Giêsu. Người cầm tay tôi đi qua một thành phố đông đúc. Người dẫn tôi vào một bệnh viện, có vô số người nằm. Người vừa đi, vừa tỏ vẻ đau đớn chỉ cho tôi các bệnh nhân nằm la liệt. Ngài không nói lời gì. Nhưng tôi cảm được những đau đớn của Người và của các bệnh nhân. Tới một lúc, chính tôi cảm thấy đau đớn như không chịu nổi.
Tôi bừng thức dậy. Tôi hiểu ngay bài học Chúa dạy tôi về mục vụ, mà Chúa muốn tôi thực hiện. Đó là hãy biết cùng với Chúa, mà xót thương những con người đau khổ. Chính Chúa đốt lên lửa xót thương đó trong tôi.
Tôi hiểu Chúa muốn tôi và các mục tử hãy là những người có trái tim biết xót thương trước những đau khổ của con người hôm nay. Biết xót thương như Chúa xót thương.
5. Càng đi sâu vào mục vụ giữa một lịch sử phức tạp như hiện nay, tôi thấy đau khổ, mà con người đang phải chịu, thuộc rất nhiều loại. Đau khổ nào của họ cũng cần xót thương. Nhưng Chúa dạy tôi có những đau khổ của họ đang gởi đến trái tim mục tử những lời kêu cứu tha thiết và khẩn cấp. Đau khổ đó là bị tội lỗi xiềng xích, khống chế, dẫn vào con đường diệt vong đời này và đời sau.
6. Cứu họ là cả một mạo hiểu khó lường. Chỉ biết chắc là sẽ rất khó, khó lắm. Có lần, tôi đem vấn đề này trình bày với các vị, mà người ta cho là thánh sống, như Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, và như Đức Cố Hồng Y Phanxicô Nguyễn Văn Thuận. Các ngài chỉ trả lời một cách chung chung là: Hãy xin Chúa Thánh Thần soi sáng, để biết phân định điều gì nên làm, điều gì không nên làm trong một tình hình cụ thể.
7.
Áp dụng lời khuyên đó, tôi dần dần hiểu: Nơi người mục tử, trái tim biết xót thương không phải chỉ do cảm tính, mà còn cần được soi dẫn bởi lương tri và ơn Chúa, để hợp với chân lý và thánh ý Chúa. Tôi hiểu điều này: Thánh ý Chúa là tôi cần làm điều Chúa sai tôi làm. Không phải hễ điều gì tốt đều nên làm, nên nói, bất cứ lúc nào, cách nào. Nhưng thánh ý Chúa là: Tôi cần làm điều đó đúng nội dung, đúng lúc, đúng cách, đúng nơi mà Chúa muốn.
8. Để xót thương theo thánh ý Chúa một cách đích thực, tôi rất cần tỉnh thức. Bởi vì, tôi rất dễ dán nhãn hiệu XÓT THƯƠNG và THÁNH Ý CHÚA trên các việc tôi làm. Đang khi trước mặt Chúa, các việc tôi làm đó lại bị Chúa kết án. Tôi nhớ lại lời nghiêm khắc Chúa Giêsu nói xưa:
“Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: Lạy Chúa, lạy Chúa, là được vào Nước Trời cả đâu. Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi.
“Trong những ngày ấy, nhiều người sẽ thưa với Thầy rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, nào chúng tôi đã chẳng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh Chúa mà trừ quỷ, nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ đó sao?
“Và bấy giờ Thầy sẽ tuyên bố với họ: Ta không hề biết các ngươi. Hãy xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều gian ác” (Mt 7,21-23).
9. Như thế, có nghĩa là: Cũng có nhiều người nói tiên tri, trừ quỷ, làm phép lạ, nhưng lại bị Chúa gọi là: bọn làm điều gian ác. Đang khi họ lại khoe họ làm những việc đó nhân danh Chúa.
Những lời Chúa vừa dạy trên đây cảnh giác tôi hãy rất khôn ngoan trong việc thực thi các việc bác ái nhân danh Chúa.
Đúng là người mục tử rất cần có trái tim xót thương. Nhưng phải biết xót thương theo gương Chúa và đúng thánh ý Chúa.
GB. Bùi Tuần
Long Xuyên, ngày 01.6.2016