1. Từ rất nhỏ, tôi được nghe nhiều lần Bố tôi kể lại lời trối của Ông Nội tôi, đại khái như sau:
Trong giờ hấp hối, Ông Nội gọi tất cả các con lại bên mình và trối rằng: Các con hãy yêu mến Thánh Giuse một cách đặc biệt. Thánh Giuse rất thương kẻ nghèo. Gia đình mình cũng nghèo.
2. Với lời trối đơn sơ đó của Ông Nội, tôi thường cầu nguyện với Thánh Giuse. Khi gặp những hoàn cảnh khó khăn, tôi càng cầu nguyện với Ngài một cách tha thiết và gắn bó hơn.
3. Được gần gũi với Thánh Giuse, tôi hay được Ngài dạy bảo. Ngài dạy bảo tôi một cách nhẹ nhàng, có vẻ chậm rãi. Không có gì gọi được là áp đặt cả.Riêng trong lãnh vực tu đức, tôi xin diễn tả con đường Ngài dạy tôi vắn gọn như sau:
4. Hãy khiêm tốn quên mình.
Xưa, khi được sứ thần Chúa báo cho Ngài biết ý Chúa là: Hãy hãy đón nhận trinh nữ Maria làm bạn trăm năm, để bảo vệ trinh nữ và hài nhi Giêsu, thì Thánh Giuse đã khiêm tốn quên mình. Ngài không nghĩ gì đến quyền của người gia trưởng, trái lại Ngài coi mình như người bảo vệ.
5. Rồi, khi được sứ thần Chúa báo cho Ngài: Hãy đem Maria và hài nhi trốn sang Ai Cập, Ngài đã khiêm tốn quên mình. Ngài không nghĩ gì đến quyền được mang nhiều tài sản theo mình, mà chỉ lên đường một cách rất nghèo, coi Hài Nhi và Mẹ Hài Nhi mới chính là tài sản, mà mình phải bảo vệ một cách khôn ngoan. Ngài cũng không nghĩ gì đến quyền được tỏ mình ra là một quyền lực thiêng liêng có thể đối đầu với bạo chúa Hêrôđê. Trái lại Ngài rất kín đáo quên mình, dấn thân mình vào chuyến đi dài đầy gian nan một cách khiêm nhường phó thác.
6. Thêm vào sự khiêm tốn quên mình là hãy khiêm tốn hoà mình.
Xưa, ở Belem, ở Ai Cập, cũng như ở Nadarét, Thánh Giuse đã luôn khiêm tốn hoà mình vào lớp người bình dân, nghèo khó. Sống giữa họ, sống như họ, sống nhờ họ, sống chia sẻ chan hoà với thân phận xóm nghèo.
Khiêm tốn hoà mình nơi Thánh Giuse có thể ví như hình ảnh tấm men nhỏ được hoà trong thúng bột, mà Chúa Giêsu đã nói về hình ảnh Nước Trời (x. Mt 13,33). Kín đáo, âm thầm, nhưng hoà tan để biến đổi vô số lòng người.
7. Hơn nữa, hãy khiêm tốn chôn vùi mình.
Xưa, trong suốt cuộc sống, Thánh Giuse đã vất vả, nhọc nhằn, với nhiều hy sinh thường ngày. Ngài đã chôn vùi mình vào những hy sinh đó, như một hạt lúa được chôn vùi để chịu chết đi, đúng như lời Chúa Giêsu đã phán: “Nếu hạt lúa gieo vào lòng đất, mà không chết đi, thì nó vẫn trơ trọi một mình. Còn nếu nó chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác” (Ga 12,24).
8. Chôn vùi mình một cách khiêm tốn vào những hy sinh hằng ngày, mà chỉ mình Chúa thấy, đó là điều tu đức, mà Thánh Giuse luôn nhắc tôi, nhất là thời gian này tôi đang phải trải qua nhiều thử thách do tuổi già bệnh tật.
9. Ba điều trên đây về tu đức, mà thánh Giuse dạy tôi, thực rõ ràng. Thế mà tôi thực hiện chưa đi đến đâu. Tôi thường thú thực như thế với Thánh Giuse. Ngài an ủi tôi bằng nhiều cách. Ngài khuyên tôi đại khái là: Cứ chầm chậm, cứ nhẹ nhàng, cứ kiên trì.
10. Dần dần, tôi hiểu ý Thánh Giuse là muốn tôi hãy sống bé nhỏ. Bé nhỏ là luôn phải coi mình cần đến ơn Chúa. Bé nhỏ là luôn phải học tập. Bé nhỏ là luôn phải coi mình còn kém hơn những người khác. Tóm lại bé nhỏ là khiêm nhường.
11. Nếu đúng là thế, thì để sống bé nhỏ, tôi không nhìn vào tôi, cho bằng tôi nhìn vào Chúa Giêsu. Tôi nghĩ thánh Giuse xưa cũng đã nhìn vào Chúa Giêsu, để coi đó không những là gương để noi theo, mà còn là nguồn mạch ơn khiêm nhường để mà đón nhận những gì chỉ làm được nhờ ơn Chúa mà thôi.
12. Ơn khiêm nhường để sống bé nhỏ, đang được ban cho nhiều người tại Việt Nam hôm nay. Thánh Giuse chính là Đấng thánh đang âm thầm gieo những hạt giống khiêm nhường vào nhiều tâm hồn.
Ngài gieo những hạt giống đó trong thinh lặng. Ngài gieo một cách kín đáo, chầm chậm, nhẹ nhàng, kiên nhẫn. Tôi đang thấy như vậy.
13. Và đó là niềm vui và hy vọng của tôi, trước một tình hình Hội Thánh và nhân loại đang hốt hoảng bởi sự xuất hiện nhiều thứ bạo chúa, bạo quyền, bạo lực, bạo ngôn, bạo hành, bạo loạn. Tất cả đều do kiêu ngạo.
14. Riêng tôi, tôi đang hân hoan được bước theo thánh Giuse. Tôi tập quên mình, tôi tập hòa mình, tôi tập chôn vùi mình. Bởi vì tôi tin vào Chúa. Tin vững vàng, tin tuyệt đối, tin với tất cả lòng khiêm tốn bé nhỏ. Cho dù tình hình có những chuyển biến phức tạp và nguy hiểm, tôi vẫn tin vào Chúa, nhờ lời cầu của thánh Giuse là Đấng luôn tin vào Chúa.
GB. Bùi Tuần
Long Xuyên, 18.02.2017