1.
Hiện giờ, sức khoẻ của tôi suy giảm rõ rệt. Nếu không chống gậy và không có người dắt, tôi dễ bị vấp ngã khi đi. Nếu không dọn sẵn và không có người nhắc, tôi dễ uống lầm thuốc và sai giờ.

Từ sự suy thoái về sức khoẻ thân xác, tôi nghĩ tới sự suy thoái về sức khoẻ tâm hồn.

Sức khoẻ tâm hồn có thể suy thoái về nhiều lãnh vực. Ở đây, tôi chỉ xin đề cập tới vài lãnh vực, mà tôi cho là quan trọng hơn.

2.
Thứ nhất là suy thoái về khả năng suy nghĩ điều cần suy nghĩ nhất.

Theo tôi, điều cần suy nghĩ nhất chính là tình yêu gồm mến Chúa và thương người. Đó là đề tài do Chúa dạy. Tôi phải hiểu đúng ý Chúa, dựa trên Phúc Âm.

Mến Chúa yêu người, đó là điều căn bản quan trọng nhất và lớn hơn hết, mà mọi người phải giữ để được rỗi linh hồn. Chúa Giêsu phán: “Ngươi phải yêu mến Thiên Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn ngươi. Đó là điều răn lớn nhất và điều răn đứng đầu. Còn điều răn thứ hai, cũng giống điều răn ấy, là: ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Tất cả luật Môisê và các sách ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều răn ấy” (Mt 22,37-40).

3.
Là người tín hữu, tôi phải biết suy nghĩ thế nào là mến Chúa, thế nào là yêu người. Không có khả năng suy nghĩ điều cần đó, hay đánh mất khả năng suy nghĩ điều cần đó, sẽ là cực kì tai hại. Nhất là khi tôi lại còn là người mục tử. Thực tế cho thấy tình hình cực kì tai hại đó đang xảy ra nơi nhiều người, nhiều nơi trong Hội Thánh tại Việt Nam.

4.
Suy nghĩ về mến Chúa yêu người được Chúa Giêsu dạy bằng lời giảng và bằng gương sáng đời sống của Người. Tránh hết sức lối mến Chúa yêu người chỉ bằng hình thức, phô trương, chỉ bằng lời nói hào nhoáng cao vời, chỉ theo ý riêng tìm tư lợi. Nhưng phải thực sự có lửa Chúa Thánh Thần bên trong từng chi tiết mọi việc lớn nhỏ đối với Chúa và đối với mọi người.

5.
Khi thực sự có lửa Chúa Thánh Thần trong tâm hồn, người tín hữu sẽ cảm thấy phải rất khiêm tốn, khi được dấn thân vào mọi việc vui buồn của Nước Chúa, chỉ vì vâng phục ý Chúa. Tôi còn khả năng suy nghĩ như thế không? Hay tôi tự hào khoe khoang chức dấn thân khiêm tốn ấy bằng những nghi lễ tạ ơn hoành tráng, tiệc tùng linh đình.

6.
Tôi không nên trả lời một cách chủ quan. Hãy đọc lại lời Chúa Giêsu phán sau đây: “Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: lạy Chúa, lạy Chúa, là được vào Nước Trời cả đâu. Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi. Trong ngày ấy, nhiều người sẽ thưa với Thầy rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, nào chúng tôi đã chẳng nhân danh Thầy mà nói tiên tri, mà trừ quỷ, mà làm nhiều phép lạ đó sao? Bấy giờ Ta sẽ tuyên bố với họ: Ta không hề biết các ngươi. Hãy xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều gian ác” (Mt 7,21-22). Cứ theo bề ngoài, người ta có lý để coi những người làm các việc đạo đức bên ngoài trên đây là để mến Chúa yêu người. Thế nhưng Chúa nhìn thấu suốt bên trong, thì thấy họ làm các việc đó vì mục đích tư lợi theo ý riêng, chứ không theo ý Chúa. Do đó, mà Chúa gọi họ là bọn gian ác. Xét mình, tôi thấy: Nếu không tỉnh thức, tôi cũng dễ rơi vào loại người bị Chúa chúc dữ như thế.

7.
Thứ hai là suy thoái về khả năng phân định đúng sai.

Sống là một chuyến đi giữa muôn mời gọi, giữa trăm ngả đường. Để tới đích là về với Cha trên trời, tôi phải biết phân định điều đúng nên chọn, điều sai nên tránh, đường nào dẫn tới sự sống đời đời thì đi, đường nào dẫn tới diệt vong muôn đời thì bỏ. Phân định đó là vô cùng quan trọng.

8.
Để biết chọn và dám chọn như thế, người tín hữu phải có một đời sống nội tâm dồi dào. Nhờ đó, mà có một sự phân định đúng sai ngay từ một nội tâm biết nhìn mọi sự bằng cái nhìn của trái tim Chúa.

Rất nhiều khi, phân định đó không do lý luận, mà do trực giác, vừa thấy là biết liền. Tôi nghĩ, sở dĩ được như thế là do kết hợp chặt chẽ với Chúa nhờ đức mến. Do đó, thánh Phaolô khuyên chúng ta hãy tha thiết tìm ơn cao trọng nhất, trổi vượt hơn cả, đó là đức mến. Ngài nói:

“Giả như tôi nói được các thứ tiếng, của loài người và của các thiên thần đi nữa, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng khác gì thanh la phèng phèng, chũm choẹ xoang xoảng.

Giả như tôi được ơn nói tiên tri, và biết được mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng là gì.

Giả như tôi có đem hết gia tài mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến, thì cũng chẳng ích gì cho tôi” (1 Cr 13,1-3).

9.
Khi biết phân định lửa đức mến là cao quý và cần thiết nhất cho việc tu đức cũng như cho việc truyền giáo, thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã chọn con đường tình yêu. Phải nói đúng sự thực: Chọn lựa của thánh nữ là do Chúa. Chúa ban ơn cho thánh nữ, vì thánh nữ sống khiêm nhường, nghèo khó và bé nhỏ. Ngài chỉ ở trong nhà dòng, sống mọi giây phút cho tình yêu, thế mà ngài đã đổi mới được biết bao tâm hồn. Ngài được tôn vinh là một trong các thánh Quan thầy các nhà truyền giáo. Tôi có đức mến thực sự không? (x. 1Cr,4-7)

10.
Kinh nghiệm cho tôi thấy:

Suy thoái về khả năng suy nghĩ điều cần suy  nghĩ nhất, tức là tình yêu mến Chúa yêu người, rất dễ xảy ra cho tôi.

Suy thoái về khả năng phân định tốt xấu, để khẳng định đức mến là trên hết, cũng rất dễ xảy ra cho tôi.

Những nguyên do gây nên những suy thoái đó là khá nhiều. Như thiếu tỉnh thức, thiếu cầu nguyện, thiếu phấn đấu.

Một nguyên do quan trọng thiết tưởng cũng nên nói ra, đó là dư luận cả trong đạo lẫn ngoài đời đều coi là bình thường những suy thoái đó. Nếu dư luận xấu đó lại có phần của các vị đứng đầu trong đạo, thì tình hình suy thoái đạo đức sẽ rất trầm trọng. Tôi có góp phần nào vào dư luận xấu đó không?

11.
Tính cách trầm trọng về sự suy thoái đạo đức xem ra đang xảy ra. Phải nhận là tình hình đạo đức suy thoái trầm trọng bắt nguồn từ sự suy thoái về đời sống nội tâm.

Đời sống nội tâm suy thoái, mà không nhận ra. Hoặc cho dù có nhận ra, những người có trách nhiệm lại tránh né giải quyết sự suy thoái đó. Hơn nữa, lại chấp nhận sự suy thoái đó bằng cách bình thường hoá nó, hoặc che giấu nó bằng những hoạt động bên ngoài vô bổ, hay đạo đức giả hình.

Lạy Chúa, xin thương xót con. Xin giúp con sám hối trở về với Chúa. Con là kẻ rất hèn hạ và yếu đuối.

ĐGM.GB. Bùi Tuần
Long Xuyên, ngày 19.7.2014