Thử hỏi ai trong chúng ta không than phiền về cái phẩm chất của mối liên hệ giữa con người với nhau ?- Các sự kiện thật hiển nhiên: bạo lực, bóc lột, bất công được bao che dưới tất cả mọi hình thức đồng lõa, sự bất an, sự chối bỏ những quyền và tự do, không kể đến những gì mà mỗi người gặp phải trong suốt ngày, như: ích kỷ tầm thường xô nhào tất cả những gì hiện diện trước mặt.

Có những ngày mà chúng ta cảm thấy nặng nề bởi sự bất lực không thể làm cho người ta lắng nghe một chút lý trí, trong một lúc nào đó, đánh thức cái tình cảm của sự liên đới nhân loại đích thực, hay là diễn dịch một bài diễn văn về tình huynh đệ bằng những cử chỉ hữu hình.

Đối với Chúa Giêsu, tình huynh đệ con người là có thể được. Ngài tin vào điều đó. Ngài khao khát nó, và ngài dạy chúng ta con đường của nó. Chúng ta hãy lắng nghe ngài.

- Đầu tiên là sự công bình.

Lề luật cũ đã áp dụng một con đường mới cho mối quan hệ giữa con người với nhau: công bình. Nó phải bắt đầu như thế. Chúng ta đừng có tin vào một quá khứ kỳ diệu mà ở đó tất cả chỉ là “ sự phồn vinh và hài hòa”. Lịch sử đã cho phép biết được một chút nào đó đời sống của những thế hệ xa xưa, và hiểu biết sự khắc nghiệt của những thời đại này. Sự độc tài thắng thế. Sức mạnh là sự biện minh cho tất cả.

Thiên Chúa, khi chọn Dân riêng của ngài, đã chấp nhận điều đó với cũng chính những đam mê, sự ham thích bạo lực và ác độc, với cũng chính một sự mê hoặc của sức mạnh như các dân tộc khác. Đó là công trình của Luật cũ thay thế, từng chút một, sự độc tài và bạo lực, trách nhiệm của những sai lầm mà người ta thực hiện, và sự bắt buộc phải đền bù những sự dữ mà người ta đã gây nên.

Những luật lệ này có vẻ khắc nghiệt. Chúng thực sự là thế, ngay cả ngày nay. Đối với những con người thời đại đó, chúng áp đặt một nguyên tắc mới: sự công bình, quyền của con người, sự bảo vệ những người yếu kém nhất. Cần phải nhiều thế kỷ để cho những điều luật này tiến triển trong các con tim, và mang lại hoa trái của một lý tưởng công bình và hòa bình, là niềm hy vọng của những người nghèo vào thời Chúa Giêsu.

- Và đến giới răn mới.

Chúa Giêsu đã không đến để hủy bỏ những luật cũ về sự công bình này ; nhưng làm cho chúng nên trọn vẹn, và hoàn thành chúng, khi bày tỏ cái mục đích đích thực của nó là tình huynh đệ. Ngài đã đón nhận chúng, làm cho chúng trở thành của ngài, đề nghị cho các môn đệ đón nhận và sống, trong khi làm cho chúng lan rộng khắp nơi.

Ngài khơi gợi lên ba hoàn cảnh:

1- Hoàn cảnh mà con người bị đối xử bất công: Chúa Giêsu yêu cầu cái điều có vẻ như không có thể là, chấp nhận sự bất công hơn là đáp trả bằng vũ lực của “ ăn miếng trả miếng”. Bạo lực cần phải được triệt hạ tận gốc rễ. Không được chịu đựng nó. Cách duy nhất, chính là từ chối nó dưới tất mọi hình thức, ở những nơi mà nó hiện diện. Đó là nền tảng của tình huynh đệ chúng ta.

2- Hoàn cảnh mà sự công bình đòi hỏi: Chúa Giêsu khơi gợi lên những hoàn cảnh xã hội: công việc lao dịch, tiền trợ cấp, thuế má… tắt một lời, tất cả những tình huống mà một bổn phận xuất hiện. Cơn cám dỗ thì bất khả di dịch và phổ quát, là tìm cách để tránh khỏi những ràng buộc này bằng tất cả mọi phương thế. Một lần nữa, vũ lực lại được đưa dẫn vào trong những quan hệ. Thiết tưởng nên chấp nhận những bổn phận, và những điều phải làm một cách lương thiện.

3- Hoàn cảnh mà ở đó đã có một chút nào đó tình huynh đệ: Chúa Giêsu yêu cầu đi xa hơn nữa. Đừng có tự bằng lòng trở nên dễ thương và niềm nở đối với những người láng giềng, nhưng hãy thực hiện một sự thương xót thực sự đối với tất cả mọi người, giống như sự thương xót của Chúa Cha là Đấng quan tâm chăm sóc tất cả mọi người, ngay cả những người quên lãng ngài, hay khinh dễ ngài. Chính trong cái thái độ thương xót này mà tinh huynh đệ nhân loại sẽ trở nên có thể được, và cộng đoàn nhân loại sẽ trở nên “ đền thờ” mà Thiên Chúa trú ngụ.

Thật là một chương trình vĩ đại: trở nên trọn lành như Chúa Cha trên trời là Đấng Trọn Lành. Điều đó có vẻ như không có thể; thế nhưng, đó chính là con đường duy nhất đi đến với tình huynh đệ. Cái giải pháp nằm ở trong lòng thương xót, chứ không phải ở trong sự công bình được tìm kiếm bằng bạo lực.