Một trong những việc làm chính yếu của Mùa Chay, và cũng là của Năm Thánh, là ăn năn sám hối, là hoán cải, là trở về. Đó là động tác điều chỉnh lại hướng đi, từ bỏ những nẻo đường lầm lạc, sai trái, đi đến với Thiên Chúa là Cha nhân ái, để đón nhận sự tha thứ và ơn cứu độ muôn đời.

Dĩ nhiên, ăn năn sám hối là một ơn huệ Chúa ban, chứ không phải tự sức mình mà có. Bởi vì, không phải dễ dàng gì mà có thể nhận ra sự yếu kém và khuyết điểm của chính mình, để cải thiện và sống tốt đẹp hơn. Do đó, cần phải cầu xin Thiên Chúa ban ơn, giúp sức.

Tuy nhiên, nói như thế không có nghĩa là, chúng ta chỉ thụ động chờ đợi, không làm gì cả. Trái lại, mỗi người cần phải nỗ lực cộng tác, cần phải cố gắng hành động, cần phải chỗi dậy, lên đường, thì ơn hoán cải mới có thể sinh hoa kết quả trong cuộc đời.

Những việc cần phải làm rất đa dạng và khác nhau, đều có giá trị cao quý. Sau đây là năm việc mà thánh Gioan Kim Khẩu đề nghị, hướng dẫn :

Thứ nhất là xưng thú những lỗi lầm. Khi nhìn thấy những tội lỗi đã phạm, khi nhận ra những hậu quả tai hại do tội gây ra, chúng ta sẽ ghê tởm, gớm ghiết, xa tránh và lên án nó. Hãy đánh thức lương tâm nhạy bén để có thể tố cáo tội lỗi ngay bây giờ, còn hơn là để nó tố cáo chúng ta trước toà phán xét của Chúa.

Thứ hai là đừng để lòng oán ghét những kẻ thù, những kẻ làm mất lòng chúng ta, xúc phạm đến chúng ta. Chúng ta hãy tự chủ, đừng nổi cơn thịnh nộ, nóng giận. Hãy tha thứ cho anh em. Bởi vì nhờ đó, chúng ta cũng sẽ lãnh nhận được ơn Chúa tha thứ những lỗi lầm đã phạm.

Việc thứ ba là cầu nguyện sốt sắng và chăm chỉ, với tất cả tấm lòng. Cầu nguyện với Thiên Chúa là Cha. Xin ngài cứu vớt chúng ta thoát khỏi mọi sự dữ, nhất là tội lỗi.

Chia sẻ, hay bố thí là việc thứ bốn cần phải làm. Chúng ta biết rằng, các tài nguyên thiên nhiên, của cải vật chất trên trần gian là tài sản chung của tất cả mọi người. Sự khác biệt của quyền tư hữu, thực ra chỉ là cách thức phân phối theo nhu cầu của mỗi người. Do đó, chia sẻ hay bố thí là một bổn phận của đức công bình và lòng bác ái. Việc lành nầy được thực hiện, phát xuất từ lòng thương xót, sự hy sinh hãm mình và tâm tình thờ phượng Thiên Chúa.

Sau cùng là thái độ khiêm tốn và khiêm nhường. Thành thật đặt mình trước mặt Chúa; không khoe khoang công đức; không tự cao tự đại, hay khinh thường người khác. Câu chuyện người thu thuế và người biệt phái cầu nguyện trong đền thờ vẫn còn là một bài học sống động cho chúng ta. Người thu thuế được ơn tha thứ và giải thoát nhờ sự khiêm nhường, tự hạ của chính mình. Bởi vì, Chúa luôn luôn yêu thương và nâng đỡ những người khiêm nhu, trông cậy vào Chúa.

An năn sám hối, hoán cải trở về bằng những việc trên đây cũng chỉ là thể hiện lòng tin của chúng ta vào Chúa Giêsu. Tin ngài là Đấng Cứu Độ, đã dùng cuộc Thương Khó, cái chết và sự phục sinh của ngài để giải thoát con người yếu hèn tội lỗi. Tin Chúa Giêsu là lắng nghe và làm theo lời giáo huấn của ngài, là cố gắng sống đời sống của ngài trong cuộc sống hắng ngày của chúng ta, là nỗ lực thực hiện giới luật yêu thương mà ngài đã âu yếm trao ban trước khi về trời, và đã làm gương cho chúng ta qua mầu nhiệm Thương Khó và Phục Sinh của ngài. Chính vì yêu thương mà ngài đã cứu chuộc chúng ta.

Và ngài cũng mời gọi chúng ta, hãy vì yêu thương mà trở về với Chúa và với anh em, để có thể đón nhận ơn phục sinh của ngài.