Kinh nghiệm cho thấy, cũng rất thường khi chúng ta dùng những chữ hay những từ ngữ, nhưng lại làm mất đi những ý nghĩa thâm sâu, hay làm sai lạc nghĩa của chúng, chẳng hạn như chữ tình yêu. Hay người ta có thể kể ra chữ kitô hữu hay Công giáo mà đôi khi chẳng muốn nói lên điều gì quan trọng cho những người mang tên đó. Phúc âm hôm nay nói về: Môn đệ, môn đệ Chúa Giêsu.

Chúa Giêsu chỉ ra ba điều kiện đòi phải có để trở thành môn đệ của ngài. Những điều kiện rất đòi hỏi, khắt khe.

Điều kiện thứ nhất liên quan đến chính Đức Kitô. Phải yêu mến ngài hơn tất cả mọi người, hơn cả những người thân thương nhất.

Yêu mến người nào hơn, có nghĩa là đặt người ấy vào chỗ thứ nhất; xem người ấy và ý muốn của người ấy hơn tất cả những người khác. Cụ thể, người tín hữu đáp ứng lại đòi hỏi này luôn luôn tìm kiếm sự hiện diện của Đức Kitô, thân thưa với ngài, cầu nguyện với ngài. Trong tất cả hoàn cảnh cuộc đời mình, người đó luôn cố gắng qui chiếu về lời giáo huấn của ngài; người đó để cho Phúc Âm ngài hướng dẫn, chứ không để cho những trào lưu tư tưởng đang xuất hiện đó đây.

Điều kiện thứ hai để trở thành môn đệ nhắc lại sự cần thiết phải vác thập giá mình. Một đòi hỏi như thế không làm chúng ta ngạc nhiên. Chúa Giêsu đã nói: “ môn đệ không hơn thầy.” Người ấy phải đi con đường mà thầy mình đã đi, và chờ đợi được xem như thầy mình trước kia.

Phải hiểu cho rõ cái điều kiện thứ hai này được đặt ra để trở thành môn đệ của Đức Kitô. Không phải là vấn đề tìm thập giá và những đau khổ tự nó. Điều quan trọng ở đây là, chấp nhận thập giá khi nó đến. Chính là chấp nhận đau khổ, để không trở thành bất trung với một người mà chúng ta yêu mến.

Điều kiện sau cùng được trình bày một cách thẳng thừng. Nó đòi hỏi “ từ bỏ những của cải của mình.” Ở đây người ta nghĩ trước tiên đến những của cải vật chất, tiền bạc. Lời giảng dạy của Chúa Giêsu rất rõ trong vấn đề này: những người giàu có khó mà vào nước Thiên Chúa. Người ta cũng phải nghĩ đến những của cải khác như là kiến thức, hay sự sự tự chủ cá nhân. Người môn đệ chân chính của Đức Kitô là một người kiên trì tìm cách từ bỏ chính mình và những gì mình có, để chiếm hữu Đức Kitô nhiều hơn, và chỉ tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa, như một thứ của cải cao quý nhất.

Trở thành môn đệ Đức Kitô không phải tự nhiên mà có. Nó đòi hỏi phải nỗ lực, cố gắng trở thành. Người ta còn dám nói là, không bao giờ trở thành môn đệ hoàn toàn và hoàn hảo. Ba điều kiện được Chúa Giêsu bày tỏ để đi theo ngài và trở thành những người thân của ngài chỉ cho thấy một con đường phải dấn thân, một lý tưởng phải theo đuổi cho đến cuối đời.

Chúa Giêsu ý thức về những điều ngài đòi hỏi. Chính vì thế mà ở đây ngài nói về sự cần thiết phải dừng lại, và suy nghĩ kỹ càng, để xem xét xem người ta có thực sự muốn trở thành môn đệ của ngài hay không. Ngài không ép buộc ai trở thành môn đệ ngài. Tuy nhiên, nếu đã quyết định chọn ngài, thì ngài chờ đợi quyết định đó phải được thực hiện một cách nghiêm túc, tự do và tự nguyện.

Đa số trong chúng ta đã trở thành kitô hữu qua bí tích rửa tội khi vừa mới sinh ra. Được đặt ở trong hoàn cảnh có thể nhìn biết Đức Kitô ngay từ thuở đầu đời chắc chắn là một lợi thế. Thế nhưng, đó cũng là một cái khó, theo cái nghĩa là, lúc bấy giờ khó lòng mà quyết định thực sự do chính mình để trở thành môn đệ của Chúa Giêsu.

Thực ra, giữa những người được rửa tội vài ngày sau khi sinh, có biết bao người chỉ là kitô hữu do ý muốn của cha mẹ mà thôi. Rất ít người là do ý muốn của riêng mình. Họ đã sinh ra làm kitô hữu; thế nhưng, họ không là kitô hữu, hay họ trở thành kitô hữu rất ít. Đối với họ, là kitô hữu, chính là một tình trạng được lãnh nhận, nhưng hội nhập, dấn thân rất ít. Đó có thể là một thứ lớp verni đánh bóng bên ngoài, một nhãn hiệu mà không có chất lượng.

Chúng ta thuộc vào loại kitô hữu nào, loại môn đệ nào ?- Đó là câu hỏi được đặt ra tiếp theo sau đoạn Phúc âm chúng ta vừa nghe. Môn đệ do truyền thống, hay môn đệ do sự xác tín ?- Những môn đệ quyết tâm đi bên cạnh thầy mình, hay là môn đệ chỉ biết theo ngài xa xa ?- Những môn đệ đam mê theo ngài, hay là những môn đệ với con tim lạnh nhạt ?- Những môn đệ của thánh lễ ngày chúa nhật, hay những môn đệ dấn thân xây dựng nước Thiên Chúa mỗi ngày, trong cuộc sống đời thường tại địa phương thân yêu này ?