Tử Vì Đạo, là người chịu khổ hình vì lý tưởng tôn giáo, là người chịu chết để làm chứng niềm tin và sự gắn bó của mình với Đức Kitô. Đó là người sẵn sàng hy sinh tất cả, kể cả mạng sống của mình để trung thành với tình yêu Con Thiên Chúa.

Theo lịch sử để lại, tại Việt Nam, trong những thế kỷ qua, đã có hàng trăm ngàn tín hữu, vì muốn làm chứng nhân cho Đức Kitô, nên đã can đảm lãnh nhận mọi hình khổ, tù đày và chết chóc. Các ngài thuộc đủ mọi thành phần Dân Chúa, đủ mọi lứa tuổi, đủ mọi trình độ. Nam có. Nữ có. Mỗi người một cách, họ đã hiên ngang tuyên xưng niềm tin, từ chối những lợi lộc, danh vọng, chức quyền và cả sự tự do để giữ trọn niềm trung tín. Các vị ấy đã trả giá cho lòng yêu mến Chúa bằng chính mạng sống của mình. Tất cả đã trở nên gương mẫu sống động và trọn vẹn của những con người thuộc về Thiên Chúa. Trong số đó, một trăm mười bảy vị được xem là tiêu biểu, đã được long trọng tôn phong để cho toàn thể Giáo Hội tôn kính.

                        Mừng lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, trước hết chúng ta hãy có tâm tình Tạ Ơn Thiên Chúa. Tạ ơn Đức Kitô đã dùng những phàm nhân mỏng dòn mà biểu dương sức mạnh, và làm cho những người hèn yếu được trở nên nhân chứng kiên cường. Bởi vì không phải tất cả các ngài đều là những con người tài trí, thánh thiện, hay đạo đức hơn người. Các ngài cũng không phải là những bậc siêu nhân, vĩ đại, hay anh hùng. Các ngài cũng chỉ là những con người bình thường, không hơn không kém. Nhiều khi cũng có những yếu đuối, lầm lở, tội lỗi, hay phản bội… Chẳng hạn như thánh Hạnh đã từng tham gia đảng cướp; hay như thánh Phạm Viết Huy, Bùi Đức Thể, và Minh Đạt, là những người lính, đã từng chối đạo; nhưng về sau, nhờ sự giúp đỡ của  cộng đoàn, đã trở lại tuyên xưng đức tin, và được phúc tử đạo. Điều quan trọng là, các ngài đã không mặc cảm, hay ngần ngại dâng hiến cuộc đời tầm thường, thậm chí tội lỗi của mình, cho Chúa và cho Hội Thánh. Điều đáng kể duy nhất là các ngài biết sám hối, ăn năn, trở về với Thiên Chúa.

                        Đồng thời, đây còn là dịp để mỗi người chúng ta ôn lại lịch sử của Giáo Hôi Việt Nam, tìm về cội nguồn đức tin của mình, để nhận ra bản chất thực sự của niềm tin ấy. Sở dĩ chúng ta tin là vì chúng ta yêu mến. Yêu mến Thiên Chúa qua con người của Chúa Giêsu và Tin Mừng của ngài. Sở dĩ chúng ta tin là vì chúng ta muốn đáp lại lời mời gọi yêu thương của ngài, đi theo ngài với bất cứ giá nào. Đó không phải là niềm tin của những kẻ mù quáng hay nhẹ dạ, mà là đức tin đã được thử thách, tôi luyện bằng lửa và bằng máu. Lửa thử vàng, gian nan thử đức. Chính trong những hoàn cảnh khó khăn, khắc nghiệt, con người mới chứng tỏ được tình yêu, lòng trung tín và bền đỗ vững chắc của mình. Chính nhờ đó mà các ngài trở nên các vị thánh của Chúa.

                        ** Là con cháu của các ngài, chúng ta hãy hãnh diện, hiên ngang nối bước, tiếp tục bảo vệ, nuôi dưỡng, và phát triển đức tin do các ngài truyền lại. Ngày xưa, các ngài đã luôn trung tín, bảo vệ đức tin ấy, cho dù phải chịu nhiều đau khổ, hay phải hy sinh chính mạng sống của mình. Ngày nay, không ai trực tiếp bách hại Giáo Hội. Không ai dùng những hình khổ, bắt buộc chúng ta phải chối bỏ đức tin. Cho nên, chúng ta sẽ không có dịp tử đạo như các thánh của chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải không ngừng tuyên xưng đức tin ấy đền độ sẵn sàng hy sinh mạng sống mình. Bằng cách từ chối, không chịu chiều theo những cám dỗ về tiền tài, danh vọng và quyền lực. Bằng cách luôn luôn tôi luyện đức tin qua những cuộc chiến đấu với chính bản tính ich kỷ và hèn nhát của mình. Bằng cách nỗ lực dấn thân phục vụ Chúa nơi những anh em chung quanh, nhất là với những người bất hạnh, khổ đau. Chúng ta phải  kiên tâm, chu toàn những bổn phận và trách nhiệm hằng ngày, đối với những người thân yêu trong gia đình, với những người gặp gỡ trong cuộc sống hằng ngày. Chúng ta phải tích cực cộng tác với mọi người để làm cho thế giới chúng ta được an bình hơn, nhân bản hơn, và hạnh phúc hơn. Tất cả đời sống đó đòi chúng ta phải hy sinh sức khỏe, thời giờ, công ăn việc làm, đôi khi phải hy sinh chính mạng sống của mình.

                        Một khi đã làm chứng cho Chúa Giêsu qua cuộc sống hy sinh phục vụ như thế, chúng ta đã trở thành những thánh tử đạo của ngài rồi vậy. Bởi vì, trong hoàn cảnh hiện tại, sống đạo vẫn có giá trị như tử đạo.