Với ngày lễ Tro hôm nay, chúng ta bắt đầu Mùa Chay. Đây là khoảng thời gian bốn mươi ngày, thánh hiến cho việc sám hối và chuẩn bị mừng lễ Phục Sinh. An năn sám hối, hy sinh hãm mình, tất cả những việc đó đều cần thiết để có được niềm vui sống lại cùng với Chúa Phục Sinh. Vì thế, chúng ta hãy ý thức, hiểu biết và tận dụng thời gian quí báu này để đem lại lợi ích thiêng liêng cho chúng ta và cho những người thân yêu của chúng ta.
Trong cuộc sống hằng ngày, do vô tình hay cố ý, chúng ta thường quên rằng, thân xác con người chỉ là tro bụi, và sẽ trở về bụi tro. Thế mà, chúng ta lại quá chìu chuộng, đến nỗi nhiều lần sa ngã phạm tội, làm mất lòng Chúa, làm thiệt hại đến linh hồn mình, ảnh hưởng đến hạnh phúc thiên đàng của chính mình.
Cũng đã biết bao nhiêu lần, chúng ta đã giả điếc làm ngơ trước những tiếng cảnh cáo của lương tâm. Chúng ta đã không màng đến những lời nhắn nhủ của Chúa. Chúng ta đã không quan tâm đến những lời nhắc nhở của Giáo hội. Sa đà trong tội lỗi. Liều mình đi đến chỗ hư mất.
Ngay cả khi làm những việc đạo đức, chúng ta cũng đã làm vì hình thức bề ngoài, với mục đích khoe khoang, phô trương, chứ không vì lòng mến Chúa yêu người thực sự như Chúa mong muốn. Khiến cho đời sống tinh thần của chúng ta càng ngày càng sa sút, không có thực chất, không chiều sâu, căn bản.
Chính vì thế mà, Chúa mời gọi chúng ta hãy ăn năn sám hối. Sám hối là quay trở về với Thiên Chúa. Với tất cả tấm lòng. Với tất cả con tim. Linh hồn và thân xác. Với quyết tâm dứt khoát. Không so đo, tính toán. Không nản chí, ngã lòng. Đừng vì hình thức bên ngoài. Cũng đừng vì khoe khoang, tự phụ. Nhưng với tất cả sự khiêm nhường, tự hạ, nhận biết mình đã lầm đường lạc lối. Cần phải được yêu thương cứu độ. Tuyệt đối tin tưởng vào tình yêu, lòng thương xót và sự tha thứ của Chúa.
Trở về với Thiên Chúa đòi hỏi những việc làm cụ thể. Những việc lành có giá trị thực sự. Những việc đạo đức được thực hiện từ bên trong. Chứ không vì tiếng khen danh vọng. Không phải vì nể nang hay bó buộc. Cầu nguyện, ăn chay và bố thí chia sẻ là ba việc lành tiêu biểu. Đó là những con đường chắc chắn sẽ không làm chúng ta lạc lối. Đó là những phương tiện cần thiết và quí báu để có thể hưởng hạnh phúc với Thiên Chúa.
Cầu nguyện chân thành sẽ giúp chúng ta hiểu biết và làm theo thánh ý Chúa. Vì ích kỷ, kiêu ngạo, chúng ta thường chỉ nghĩ đến mình, chỉ muốn làm theo ý riêng của mình. Cho nên đã không quan tâm đủ, hay lãng quên những gì tốt đẹp Chúa dành riêng cho chúng ta. Thời gian cầu nguyện là thời gian thánh thiêng để kết hợp với Thiên Chúa một cách thân tình, sâu lắng. Tạm dừng với những lắng lo ồn ào, náo nhiệt của những hoạt động xã hội bên ngoài, chúng ta ở lại một mình với Chúa, để tâm sự, lắng nghe, suy gẫm Lời Chúa để thực hiện thánh ý của ngài.
An chay, hay chay tịnh với ý hướng tốt lành sẽ giúp chúng ta tránh được việc bận tâm thái quá đến các nhu cầu vật chất, tự nhiên, để đáp ứng trọn vẹn những nhu cầu tinh thần, siêu nhiên. Việc kiêng cử, hoặc hạn chế đồ ăn, thức uống, trong một thời gian nào đó sẽ giúp tinh luyện tâm hồn, tẩy rửa thân xác, hướng lòng về sự thiện. Chay tịnh hay kiêng khem những đam mê trần tục, loại trừ những ước muốn thấp hèn, sẽ giúp con người được tự do, thảnh thơi, thanh thoát trở về với Thiên Chúa, để đón nhận lòng thương xót và ơn tha thứ của ngài.
Bố thí, hay chia sẻ là một trong những phương cách cụ thể và hiệu nghiệm giúp chúng ta thực hiện đức bác ái. Trong cuộc sống đời thường, chúng ta thường quá chú ý đến bản thân với những nhu cầu thừa thải, mà quên đi những gì chính yếu cho hạnh phúc Nước Trời. Khi bố thí, chúng ta trực tiếp chia sẻ tiền bạc, của cải, vật chất cho những người đang gặp khó khăn, túng thiếu. Khi chia sẻ cho người khác, chúng ta thực hiện đức công bình xã hội mà Chúa mong muốn. Khi hy sinh bản thân, tiết giảm những chi tiêu không cần thiết, để quan tâm, thông cảm, và nâng đỡ những anh em bất hạnh, chúng ta thể hiện tình liên đới của những người con có cùng một Cha trên trời.
Như thế, cầu nguyện, chay tịnh và bố thí chia sẻ là dấu chỉ của hạnh phúc thiên đàng. Tất cả được đặt trên nền tảng của tình yêu thánh thiêng, và liên đới: tình yêu đối với Thiên Chúa, tình yêu đối với chính mình và đối với anh em đồng loại. Vì là phương thế của tình yêu, cho nên khi được thực hiện, cần phải có một thái độ thích hợp: không giả hình, khoe khoang, hay phô trương, quảng cáo. Trái lại, cần phải kín đáo, tế nhị, thương mến. Thiên Chúa là Đấng thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ chứng nhận và chúc lành cho chúng ta.
Là sứ giả trung gian giữa Thiên Chúa và anh em, mỗi người môn đệ phải có một bộ mặt tươi vui, hạnh phúc khi sống và thực hiện thánh ý Chúa.
** Bước vào mùa chay với nghi thức xức tro trên đầu, chúng ta ý thức được thân phận yếu đuối, tội lỗi của mình. Chúng ta xác tín vào tình yêu vô bờ bến của Thiên Chúa và lòng thương xót bao la, cũng như sự tha thứ không giới hạn của ngài, để khiêm nhường thống hối, ăn năn, để quay trở về với ngài. Hình ảnh tro bụi nói lên bản tính mỏng dòn, nhỏ bé, hèn mọn của con người và vũ trụ vạn vật trước mặt Đấng Tạo Hoá. Con người cần phải tỉnh thức, quyết tâm, lên đường, bắt đầu cuộc hành trình canh tân, đổi mới, bằng những việc làm cụ thể để xứng đáng lãnh nhận hồng ân cứu độ trong Chúa Kitô Phục Sinh, Chúa chúng ta.