Có lẽ đôi khi chúng ta cần phải nghi ngờ cái tên gọi của một bản văn. Ngược lại với những thói quen của chúng ta, dụ ngôn của chúa nhật này lẽ ra phải được đặt tên là “ dụ ngôn người cha hoang phí”, thay vì là “ dụ ngôn của đứa con hoang đàng”, bởi vì ông đã chi xài một cách không tính toán cho các đứa con của mình. Ông hoang phí cho chúng tất cả tình yêu của ông.

Trước hết, đó là một tình cảm âu yếm quá mức. Trước hai đứa con có vẻ phản loạn, dụ ngôn vẽ ra chân dung đáng ngạc nhiên của người cha, là nhân vật chính, trong dụ ngôn: ở đây, Chúa Giêsu bày tỏ gương mặt đặc biệt và độc đáo của Thiên Chúa, một Thiên Chúa nhiệt tình yêu mến đối với các con cái của ngài.

Đối với đứa con út, ông không hề quở trách nhiếc móc, chua chát, đay nghiến, cũng không loại trừ, bỏ mặc. Mà thêm vào đó là những cử chỉ niềm nở đón tiếp, là những cử chỉ có tính cách giải phóng kỳ lạ: nào y phục mới với ý nghĩa là cho phép trở thành con cái trong nhà, nào là chiếc nhẫn quý giá nói lên phẩm giá làm con đã được phục hồi, nào là đôi giầy đẹp, báo cho biết không còn phải là nô lệ, không phải là đầy tớ, và nào là bữa tiệc linh đình, để cho phép hưởng nhận niềm vui trọn vẹn.

Những món quà hậu hĩ mà không ai thấy là quá đáng, nhưng lại diễn tả một cách đúng đắn lòng quảng đại tột cùng của Thiên Chúa đối với những kẻ tội lỗi, rất xa với những tính toán hẹp hòi của chúng ta.

Còn đối với đứa con cả, người cha làm mới lại những bước “nhưng không” và xúc động của một tình cảm âu yếm hiệp thông: ông đi ra gặp gỡ con mình đang giận hờn, ganh tỵ, tự ái, không chịu vào nhà; ông nhắc lại cho anh ta những đặc quyền ưu ái của con cái mà anh đã và đang được hưởng nhận một cách nhưng không, nhưng rất dồi dào, phong phú; ông van nài anh ta bước vào trong mái ấm gia đình, để tiếp tục cảm nghiệm và hưởng nhận giá trị và hạnh phúc trong tình thân của những người con; và mời anh ta chia sẻ niềm vui bô biên của ông và của đứa em của anh ta, trong bữa tiệc liên hoan mừng rỡ tràn ngập yêu thương thắm thiết.

Thật vậy, Thiên Chúa chính là người Cha đầy tình âu yếm này. Chúng ta được thương yêu, được chờ đợi, được đón tiếp và được tha thứ. Đó chính là Tin Mừng chính yếu của đức tin chúng ta.

Rõ ràng là mỗi người đều có phần lầm lạc của mình. Rõ ràng là hai đứa con, một đứa thì ra đi, nhưng đã trở về; một đứa ở nhà, nhưng từ chối không bước vào trong tình yêu thương, trình bày một cách đơn giản hai mặt tội lỗi của chúng ta, hai bộ mặt của chúng ta. Thật là vô ích khi muốn xếp chúng ta vào bên này hay bên kia.

Chúng ta là đứa con út với những bất trung của chúng ta, bởi vì, ít khi chúng ta sống đúng đắn đức tin của phép Rửa tội đã lãnh nhận. Chúng ta là anh em sinh đôi của đúa con út, với những bản năng hưởng thụ và những sự điên rồ thoáng qua hay mãn tính của chúng ta. Tội lỗi của chúng ta luôn luôn là một thứ trốn nhà đi chơi, ra khỏi nhà Thiên Chúa.

Nếu chúng ta muốn gán cho chúng ta vai trò của đứa con cả, thì chúng ta đừng quên rằng, đó chính là hình ảnh của sự tự mãn kiêu căng cho mình là tốt hơn những người khác. Nó nhắc chúng ta những sự ghen tương, ganh tỵ, hờn giận, phân bì, những phán đoán độc đoán, những phản xạ kênh kiệu, kẻ cả, và những thù oán của chúng ta. Trong mỗi người chúng ta, có một phần khốn khổ được ẩn dấu, một phần đen tối, phản loạn và yếu đuối này của người con cả của dụ ngôn.

Nên nhớ rằng, chúng ta không thể nào là người con tốt của Thiên Chúa, nếu chúng ta không là anh em tốt của những người khác.

Vì thế, đây là cơ hội rất tốt cho mỗi người chúng ta nhìn lại cung cách sống của chúng ta, đối với Chúa và đối với anh chị em của chúng ta. Để xứng đáng đón nhận lòng thương xót, ơn tha thứ và ơn cứu độ hồng phúc của Chúa, cách đặc biệt là trong Mùa Chay Thánh này.